ଓଡ଼ିଶା ଲିଡ୍ସ(ବ୍ୟୁରୋ):ଭାରତର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଚାରି ଧାମ ମଧ୍ୟରୁ ପୁରୀର ଜଗନ୍ନାଥ ଧାମ ଅନ୍ୟତମ । ଏହି ତୀର୍ଥସ୍ଥାନ ପ୍ରତି ସାରା ବିଶ୍ୱର ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ଅହେତୁକ ଦୁର୍ବଳତା ରହିଛି । ଓଡ଼ିଶାରେ ଭଗବାନ ହନୁମାନଙ୍କୁ ବହୁଳ ଭାବରେ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରାଯାଏ । ପୁରୀ ନିକଟସ୍ଥ ସିରୁଳି ମହାବୀର ଏବଂ ପୁରୀର ସିଦ୍ଧ ମହାବୀର ଏବଂ କଟକର ପଞ୍ଚମୁଖୀ ହନୁମାନ ମନ୍ଦିର ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶାର ସବୁଠାରୁ ପ୍ରମୁଖ ହନୁମାନ ପୀଠ। ଭୁବନେଶ୍ୱରରୁ ପୁରୀ ଯିବା ବାଟରେ ପୁରୀ ସହରର ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଦିଗରେ ପ୍ରାୟ ୩୩ କିମି ଦୂରରେ ସିରୁଳି ମହାବୀର ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ। ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦେଖିଲେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଏତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନୁହେଁ, କିନ୍ତୁ ଧାର୍ମିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଅନ୍ୟତମ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମନ୍ଦିର।
ଏଠାରେ ଭଗବାନ ହନୁମାନଙ୍କ ଏକ ବିଶାଳ ମୂର୍ତ୍ତି ଗର୍ଭଗୃହରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି। ଏହି ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତିଟି ଗୋଟିଏ ପଥର ଖଣ୍ଡ ଉପରେ ଛିଡା ହେବା ଅବସ୍ଥାରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଛି। ମହାବୀର ବାମ ହାତରେ ଏକ ଛୋଟ କଟୁରୀ ଏବଂ ଡାହାଣ ହାତରେ ଗନ୍ଧମାର୍ଦନ ପର୍ବତ ଧରିଛନ୍ତି। ଭଗବାନ ହନୁମାନଙ୍କ ଏହି ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ରାକ୍ଷସ ମୁରାସୁରକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବାର ମନୋବୃତ୍ତିରେ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି। ପୀଠର ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଭଗବାନ ହନୁମାନଙ୍କ ମାତା ଅଞ୍ଜନା ଖୋଦିତ ମୂର୍ତ୍ତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ମହାବୀରଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତିର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ ୧୦ ଫୁଟ ଏବଂ କଳା କ୍ଲୋରାଇଟ୍ ପଥରରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଛି । ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦେବତାଙ୍କ ବିଷୟରେ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଚର୍ଚ୍ଚା ହୁଏ । ଭଗବାନ ହନୁମାନଙ୍କ ବାମ ପାର୍ଶ୍ୱ ଆଖି ପୁରୀର ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଆଡକୁ ଏବଂ ଡାହାଣ ଆଖି ରାବଣଙ୍କ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ଲଙ୍କା ଆଡକୁ ରହିଛି। ମୂର୍ତ୍ତିର ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ସାତଟି ସର୍ପ ଉପରେ ଶିବ ଲିଙ୍ଗ ଖୋଦିତ ହୋଇଛି | ଭଗବାନ ମହାବୀରଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତିରେ ଭଗବାନ ରାମ ଏବଂ ଦେବୀ ସୀତାଙ୍କୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯାଇଛି। ମନ୍ଦିର ମୁଖ ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗକୁ ରହିଛି । ମନ୍ଦିରର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରବେଶ ଦ୍ୱାରର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଦୁଇଟି ବିଶାଳ ସିଂହ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି | ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ଦିରର ବାହାର କାନ୍ଥରେ ହନୁମାନ, ଗଣେଶ, ମହିଷାମର୍ଦିନୀ ଦୁର୍ଗା, ଶିବଲିଙ୍ଗ ଏବଂ ଷଣ୍ଢର ମୂର୍ତ୍ତି ରହିଛି। ମନ୍ଦିରର ପୂର୍ବ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରବେଶ ଦ୍ୱାର ଉପରେ ନବଗ୍ରହ ଚିତ୍ର ଖୋଦିତ ହୋଇଛି । ମନ୍ଦିର ସମ୍ମୁଖରେ ଏକ ବହୁତ ପୁରାତନ ଅଶ୍ୱସ୍ଥ ଗଛ ରହିଅଛି । ଏହି ମନ୍ଦିର ଓଡ଼ିଶାର ଗଙ୍ଗ ଶାସକ ଅନଙ୍ଗଭୀମ ଦେବ ତୃତୀୟଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା। ଭଗବାନ ମହାବୀରଙ୍କ ଉପରେ ଭକ୍ତଙ୍କ ଗଭୀର ବିଶ୍ୱାସ ଅଛି , ଦୈନିକ ହଜାର ହଜାର ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ମହାବୀରଙ୍କ ଆଶିର୍ବାଦ ପାଇଁ ଏଠାକୁ ଆସନ୍ତି । ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସ୍ଥାନ ଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରୁ ସିରୁଳି ମହାବୀର ମନ୍ଦିର ଅନ୍ୟତମ ।
